Phật Khuyên "Thập Thiện Nghiệp" Chí Điều Nên Tu Tập

<h3 style="text-align: left;">Phật khuyên “thập thiện nghiệp” chí điều nên tu tập</h3><p>10 nghiệp lành, những việc đại nguyện có công đức to lớn nhất mà bất cứ ai, dù là người tu hành, Phật tử hay người thường cũng nên chuyên cần thực hành.</p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><img alt="Phật Khuyên "Thập Thiện Nghiệp" Chí Điều Nên Tu Tập" border="0" data-original-height="1024" data-original-width="1024" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjjeHuEH--T_DgxhyRKzgFapuotuk63CRUztXuPc8DwwQZ5RycQLl4bLIQz73RWZ4dbxAfqZZiJEMK8y4PAoc8uPMTOHgyvuUInFZPZwD3HHjxJ7jPqq8H0IAYs_iXvxRgKeEeZ8m5gaaH64tN3hsDLkRR3u6l_Tjb5wLGDQayB6q9QI2y37A2wGG4Y/w640-h640/_6d0ab842-5a3a-4f6f-abf0-b98bc46fad3c.jpg" title="phat-khuyen-thap-thien-nghiep-chi-dieu-nen-tu-tap" width="640" /></div><br /><p>Thứ nhất: Vĩnh viễn trừ bỏ nghiệp sát sanh các loài hữu tình</p><p>Tất thảy chúng sinh sinh ra đều có nhiệm vụ trong hệ sinh thái và chúng sở hữu sinh mạng riêng. Quý vị tự ý đoạn tuyệt sinh mệnh của chúng, giết hại chúng mà chẳng cần lý do, để làm thực phẩm hay chỉ để vui đùa thì cũng thật không nên. Vì lợi ích bản thân mà khiến chúng tang mạng. Các loài từ chim muông, côn trùng, động vật lớn, dù biết bay, nhiều chân, có vây, không vây, có cánh,…đều có sự sống, có thức tánh, biết đau đớn. Quý vị đến gần, chúng đều có phản xạ tự vệ để bảo vệ bản thân thì Phật tử phải biết tôn trọng, chẳng nên giết hại.</p><p>Tất cả các loài, các loại, các giống chúng sanh ấy, do thấp sanh (ẩm ướt, ẩm thấp), do bàng sanh (súc sanh) hay noãn sanh (trứng), chúng đều do sự chi phối, tác động của nghiệp, là thừa tự của nghiệp. Khi chúng trả hết ác nghiệp, chúng có thể trở lại thân người. Trái lại, nếu không tạo trữ phước lành, cứ tà kiến, ngu si, ác độc làm việc dữ; thì chúng ta cũng phải bị đọa vào các cảnh giới đau khổ ấy. Để tránh khỏi sự khổ báo và trả vay nhân quả, chúng ta chẳng nên sát sanh hại vật; dù sinh mạng chúng nhỏ nhiệm thế nào.</p><p>Có thơ rằng:</p><p>Muôn loài sự sống đều nhau</p><p>Có thân, có thức biết đau như mình</p><p>Nỡ nào giết hại hữu tình</p><p>Ruột mềm máu chảy thương sinh não nùng</p><p><br /></p><p>Thứ hai: Vĩnh viễn từ bỏ trộm cắp của cải, dù là nhặt được hay của người khác.</p><p>Thuộc nhu cầu cuộc sống của con người. Của cải, tài sản, cái ăn, cái mặc, phương tiện, nhu cầu sinh sống của mọi người trên thế gian; một phần do phước báu tạo trữ từ nhiều kiếp nên được thọ hưởng sung túc, dư dả trọn đời; còn đa phần là do lao động, , chịu khó làm ăn, trăm phương nghìn kế, chăm chỉ thức khuya dậy sớm, chăm chuyên cần mẫn, biết để dành, vun quén, tiết kiệm... mới có được.</p><p>Vậy, của cải, tài sản xét theo mọi lẽ, người Phật tử tự biết, nếu khởi tâm trộm cắpđã là ý nghĩ bất chánh, đã do lòng tham khởi động, xúi giục, sai bảo. Là nô lệ của vô minh, ái dục và si mê. Nếu không tỉnh thức, tự chủ, tự chế... thì lòng tham kia sẽ che mờ tâm trí, bịt mắt lương tri, rồi nó sẽ dẫn chúng ta đến chỗ tội tù, lao hình thống khổ. Các tội ác khác, đôi khi cũng từ đó mà đồng loạt dấy sanh. Những mưu mô, thủ đoạn, ác độc, lường gạt, giết người, gian dối, tham nhũng, hối lộ, san đoạt tài sản... xảy ra hằng ngày hằng giờ trên thế gian, không là bài học máu xương cho chúng ta suy gẫmhay sao? Và khi ấy, vòng trầm luân bất định của những con đường đau khổ, một lầnrơi đọa, biết mấy triệu kiếp sau mới trở lại thân người? Chỉ cần một tí liên tưởng, một chút tư duy, người Phật tử sẽ vĩnh viễn không dám thò tay, nạy cửa, lấy cắp tài sản, của cải của người, của xã hội. Không những hiện vật có giá trị mà những thứ ít có giá trị hoặc không có giá trị gì mấy, người Phật tử chơn chính cũng sẽ không lấy khi vật ấy chưa được cho, chưa được sở hữu chủ bằng lòng, hoan hỷ cho.</p><p>Lại có thơ cho rằng</p><p>Trộm cắp, lấy cướp của người</p><p>Làm thân trâu ngựa bao đời trả xong</p><p>Lại còn đói khổ chất chồng</p><p>Thây ma, xác quỷ trôi sông, dạt bờ</p><p><br /></p><p>Thứ 3: Vĩnh viên từ bỏ niệm tà dâm, tà hạnh</p><p>Đạo chung thủy là một trong những nét đẹp truyền thống và luân lý phương Đông.</p><p>Nói: "Thuận vợ thuận chồng, tát biển đông cũng cạn". Thuận là hòa thuận. Hòa thuận là do thương yêu, hòa hợp, đùm bọc, chia sẻ ấm lạnh ngọt bùi, vui buồngian khổ có nhau, không bao giờ phụ rẫy, hắt hủi, bạc tình, bạc nghĩa với nhau.</p><p>Khi vợ chồng không còn thương yêu, chung thủy; lại đem san sẻ tình yêu cho người khác; thì những gấu ó, bất hòa, lời qua tiếng lại, "ông ăn chả, bà ăn nem" đưa đến phân ly, tan nát là một viễn cảnh vô cùng đen tối. Con cái, từ đó sẽ không có nơi nương tựa khi vợ chồng ly thân hoặc ly dị. Chúng sẽ sinh ra hư hỏng, cướp của, giết người, xì-ke, ma tuý, hình lao, tù tội... thật không mấy xa! Thiếu vòng tay mái ấm gia đình, chúng sẽ mất niềm tin với đời, trái tim sẽ băng lạnh, nhân tính biến đổi...</p><p>Có thơ rằng:</p><p>Thương nhau sao nỡ phụ nhau</p><p>Bạc tình, bạc nghĩa ôm bầu trăng hoa</p><p>Thói quen ác hạnh, dâm tà</p><p>Nát tan mái ấm, chết sa khổ đồ</p><p><br /></p><p>Thứ 4: Vĩnh viễn từ bỏ nói dối, thêu dệt</p><p>“Lời nói chẳng mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”</p><p>Nhưng ranh giới giữa vừa long và nói dối lại quá ngắn. Thế gian ai cũng ưa ăn ngay nói thật. Lời nói chơn chánh, chân thực, biểu hiện đức độ, sức mạnh nội tâm, đem đến sự tin tưởng, tin cậy, tín cẩn ngọt ngào và dễ mến giữa cuộc đời này.</p><p>Những kẻ có nói không, không nói có, bóp méo sự thật, xuyên tạc lẽ phải thường đem đến nhiều nguy hại, khổ đau và bóng tối cho trần gian biết là ngần nào?</p><p>- Có lời nói dối đưa đến chém giết, hận thù.</p><p>- Có lời nói dối làm cho người ta tán gia, bại sản.</p><p>- Có lời nói dối phá vỡ bình yên, hạnh phúc của người khác.</p><p>- Có lời nói dối đưa kẻ khác đến tội tù, gia đình người ta phân ly, tan nát.</p><p>- Có lời nói dối chận đứng sự tiến thân, danh vọng hoặc sự nghiệp của người khác.</p><p>- Có lời nói dối làm cho người ta tức uất thổ huyết mà chết.</p><p>- Có lời nói dối đưa đến ganh ghét, đố kỵ, tỵ hiềm.</p><p>- Có lời nói dối làm cho người thân, huynh đệ, bạn bè suốt đời không nhìn mặt nhau...</p><p>Là người Phật tử, chỉ có việc "từ bỏ vĩnh viễn lời nói dối" đã là tốt đẹp và cao cả lắm rồi. Trên phương diện tương quan nhân quả, nghiệp lành này mang đến cho cuộc đờisự bình yên; hoặc ít ra là tạo được không khí trong lành, không bị ô nhiễm bởi những tác hại do những lời nói dối gây ra.</p><p>Ta có thơ bàn rằng:</p><p>Lời nói chẳng mất tiền mua</p><p>Tự tâm có sẵn, vốn xưa đầy bồ</p><p>Lìa xa dối vạy quanh co</p><p>Ngữ ngôn chân thật, thước đo đạo tràng</p><p><br /></p><p>Thứ 5: Vĩnh viễn từ bỏ lời nói vu oan, vu cáo</p><p>Nói dối đã không nên, nhưng vu oan cho người khác nhằm hãm hại họ thì lại càng độc hại. Lời nói dối, ban đầu, có thể do tham sân điều động nhưng chỉ ở mức độ vừa phải. Lên đến cấp độ vu oan, vu cáo thì tham sân ấy đã cương mãnh hơn nhiều. Đã trở nên mù quáng lý trí, đã đánh mất nhân tính, đã rời xa đạo đức, luân lý và lẽ phải ở đời. Tham sân ở đây đã trở nên tham độc và sân độc, đã biến con người đầy đủ nhân tính, thiện lương thành các loài rắn rít, bò cạp hoặc độc trùng ghê tởm khác.</p><p>Là người Phật tử chơn chánh, không những phải giữ trọn nghiệp lành không nói dốimà còn biết từ bỏ vĩnh viễn lời nói vu oan, vu cáo, giá họa, đẩy người khác đến chỗ không tội mà thành tội, không làm mà thành làm, xô người khác vào vực thẳm tội tù hoặc suốt đời bị đọa đày, oan khuất, tối tăm, thống khổ.</p><p>Cho nên có thơ rằng:</p><p>Vu oan, vu cáo hại người</p><p>Một lời giá họa nặng mười ác tâm</p><p>Độc trùng, dã thú chớ gần</p><p>Miệng lời rắn rít, lụy thân nhiều đời</p><p><br /></p><p>Thứ 6: Từ bỏ lời nói cộc cằn, thô lỗ</p><p>Những lời nói thuộc loại này không ác độc bằng hai cách nói trên nhưng cũng chẳng hay ho, tốt đẹp gì, đều đem đến nguy hại cả.</p><p>Lời cộc cằn, thô lỗ, chửi rủa, mắng nhiếc... biểu hiện một trạng thái tâm chưa được huấn luyện. Ấy là cái tâm đang còn hoang dã, bản năng, thô xấu, thiếu văn hoá, thiếu giáo dục, thiếu gia phong, lễ giáo nề nếp con nhà! Những lời nói như thế ấy làm đau lòng người khác, thường đưa đến sự xô xát, đánh đập tay chân hoặc đùi gậy, dao búa đến sứt đầu, bể trán mà thôi.</p><p>Người có học thức, hiểu biết, nội tâm đã được huấn luyện, có tu tập; thường dễ dàng tránh xa những lời nói kiểu này. Là Phật tử chơn chánh, ngôn ngữ nói ra phải dịu dàng, từ ái, khiêm tốn dễ nghe. Người ta thường ví miệng thơm như hoa lan để nói đến người có lời nói chân thật, ái từ là vậy.</p><p>Có thơ rằng</p><p>Cộc cằn, thô lỗ ai ưa?</p><p>Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau</p><p>Tâm hoa thơm ngát, thơm lâu</p><p>Từ hoà, ái ngữ một câu miệng vàng</p><p><br /></p><p>Thứ 7: Từ bỏ lời nói nhảm nhí, phù phiếm</p><p>Những cách nói như thế ấy quả là làm mất thì giờ vô ích. Chỉ có kẻ ngồi lê đôi mách, ăn rỗi ở thì, nội tâm trống rỗng, không có việc làm, không đọc kinh sách, nhàn cư, thiểu học... mới rơi vào trường hợp này.</p><p>Người xưa nói: Một ngày không đọc sách, một ngày hôi miệng! Thế còn những kẻ rỗng không, vô tích sự, giết thì giờ trong những câu chuyện tục tĩu, nhảm nhí thì nội tâm và trí óc họ chứa đựng những gì?!</p><p>Những lời nói rỗng không, nhảm nhí, tục tĩu, vô ích... lâu ngày thành thói quen, tích lũythành nghiệp ác. Những lời nói bỡn cợt, ba lơn, ba láp, ba xàm; ban đầu tưởng là vô hại, nhưng lâu dần chúng trở thành cá tính khó rời; khiến ta thành kẻ không đứng đắn, thiếu tư cách, mất phẩm chất thật là uổng phí vậy. Khi mà đã trở thành như thế thì kẻ ấy dù có chân đứng, địa vị, danh vọng và sự nghiệp gì trên cuộc đời cũng sẽ bị người coi khinh, khi rẻ, nhạo báng, xem thường!</p><p>Cho nên có thơ rằng:</p><p>Rỗng không, tục tĩu, vô duyên</p><p>Miệng lời nhảm nhí, trí hiền chẳng ưa</p><p>Chẳng nên thêu dệt thiếu thừa</p><p>Đẹp ngôn, đẹp khuẩu lại vừa thơm hương</p><p><br /></p><p>Thứ 8: Từ bỏ tham lam</p><p>Lòng tham ấy sẽ được hiện khởi từ các tâm trạng sau đây:</p><p>- Không bằng lòng, không vừa ý, không thỏa mãn những sở hữu mà mình đang có.</p><p>- Không bao giờ biết sống đời tri túc, mà luôn cảm thấy thiếu thốn, muốn có thêm vật này, vật kia... tương tự như tục ngữ: "đứng núi này trông núi nọ, được voi đòi tiên".</p><p>- Luôn luôn dòm ngó của cải, tài sản của kẻ khác.</p><p>- Luôn muốn vơ vét, chiếm đoạt, cướp giật của cải tài sản của người.</p><p>Lòng tham ấy đã tung rải biết bao nhiêu bóng tối, đau khổ và tang thương cho nhân loại từ xưa đến nay! Thế giới lục trần tươi đẹp và hào nhoáng ấy là đóa hồng diễm kiều hương sắc nhưng lại đầy gai máu! Nó là vực thẳm chông nhọn được trải bằng tấm thảm nhung êm. Nó là mồ chôn biết bao sa-môn, đạo sĩ, đế vương, công hầu, khanh tướng, tỷ phú, triệu phú, anh hùng, quân tử, mỹ nhân, vĩ nhân, danh nhân, thi sĩ, văn sĩ, nghệ sĩ và cả những khoa học gia danh tiếng lẫy lừng... Lòng tham ma vương không chừa một ai trên trần thế! Tham ít khổ ít, tham nhiều khổ nhiều, đấy là định luật tất yếu! Là sức dội lại của quả bóng tuỳ thuộc lực ném vào tường! Là sự bỏng cháy nhiều ít do các ngón tay hay bàn tay vọc lửa!</p><p>Vậy, người Phật tử chơn chánh muốn chấm dứt các khổ đau, phiền não thì phải biết nghe lời từ bi và trí tuệ của đức Đại Giác; phải biết vĩnh viễn từ bỏ lòng tham này vì lợi ích cho mình và cho người. Đây là nghiệp lành vừa có phước báu nhân thiên vừa gieo duyên với cứu cánh giải thoát tối hậu.</p><p>Có thơ rằng:</p><p>Lửa nào hơn được lửa tham</p><p>Đốt trái tim, cháy lầm than kiếp người</p><p>Lá hoa, cây cỏ thắm tươi</p><p>Vô tham hạt giống, đâm chồi tự do</p><p><br /></p><p>Thứ 9: Từ bỏ sân hận, thù oán</p><p>Theo Abhidhamma, tâm sân không bao giờ khởi một mình, tuỳ theo cường độ, tính chất của nó mà các tâm sở tương ứng cùng khởi theo. Ví dụ: tật, xan, hối...</p><p>Theo cách hiểu thông thường, sân mà còn hận nữa thì cường độ sân ấy đã tăng thêm một bậc, có thể thiêu huỷ, đốt cháy các đối tượng. Lửa sân hận rất khủng khiếp, nó có thể tạo nên các tội ác trên cuộc đời, nó có thể đốt cháy tất thảy mọi ruộng vườn công đức, phước báu.</p><p>Người có trí, có căn bản giáo pháp, có tu tuệ quán, có thể biết được sự hiện khởi của tâm sân ấy qua mấy dạng sau đây:</p><p>- Sân bình thường, tức là sân do phản ứng tự nhiên của tâm sinh lý; chưa có hại, chưa tạo nghiệp.</p><p>Ví dụ: Thấy khó chịu khi nghe một âm thanh quá lớn. Trời nóng thì cảm thấy bực bội. Thấy điều ác, không ưa...</p><p>- Những điều trái ý, nghịch lòng nếu cứ gặp mãi thì trạng thái sân này sẽ gia tăng, cứ âm ỉ thiêu đốt ở trong lòng. Như vậy là từ sân bình thường (dosa), sân ấy đã chuyển sang ưu (domanassa).</p><p>Nếu ưu càng gia tăng, mới nghĩ đến đối tượng đã không còn chịu nổi, muốn đập phá, muốn tiêu diệt đối tượng. Trạng thái tâm lý này đã chuyển thành hận (pāṭigha).</p><p>Biết sự nguy hại của sân hận, người Phật tử chơn chánh nguyện phát triển nghiệp lành này, bằng cách tỉnh niệm thường xuyên để thấy rõ sự dấy khởi của nó và vĩnh viễn từ bỏ, loại trừ ưu và hận ra khỏi tâm.</p><p>Theo Abhidhamma, vô sân đồng nghĩa với tâm từ vô lượng, nên sự an lành và mát mẻcủa nó đúng là môi trường sinh thái tốt lành cho người, vật, chim muông, cây cỏ.</p><p><br /></p><p>Bèn có thơ rằng:</p><p>Không sân, mát mẻ xiết bao</p><p>Cây lành trái ngọt, ngát ngào hương hoa</p><p>Suối trong giữa cõi ta-bà</p><p>Tình xanh nhân ái, hoan ca thái bình</p><p><br /></p><p>Thứ 10: Từ bỏ tà kiến</p><p>Những người học Phật thường gọi danh những người chấp đoạn là đoạn kiến, chấp thường là thường kiến. Đoạn kiến và thường kiến chính là tà kiến vậy.</p><p>Đoạn kiến là quan niệm cho rằng chết là hết, không còn gì. Không có kiếp này, kiếp kia, không có thiện ác, không có thiên đường, địa ngục, không có nhân quả báo ứng. Và, đạo đức, luân lý trên thế gian chỉ là trò u mê, ngốc nghếch! Vậy hãy hưởng thụ thân xác, làm cho "cái ta" hiện giờ đây được sung sướng, cực lạc. Hưởng thụ dục lạcngũ trần chính là Niết-bàn vậy. Các nhà đoạn kiến có quan niệm như vậy rồi dạy môn đệ, viết sách để quảng bá tư tưởng ấy. Chủ nghĩa duy vật chất, chủ nghĩa hư vô, chủ nghĩa hiện sinh rơi vào đoạn kiến này.</p><p>Thường kiến có quan điểm cho rằng có một linh hồn, một tự ngã thường hằng bất biến, không thay đổi, đầu thai từ kiếp này sang kiếp kia. Do vậy, kiếp này làm vua thì kiếp sau cũng làm vua. Thương gia, tướng cướp, cùng đinh hoặc đui, què, mẻ sứt... kiếp này thì kiếp sau cũng y như thế. Làm thiện chẳng có tích sự gì, làm việc ác mà được sung sướng thì cứ làm. Nhân, nghĩa, đạo đức, luân lý là con ngáo ộp dọa người đó thôi. Chúng ta do Thượng đế đã cho giàu sang thì sẽ giàu sang mãi mãi...</p><p>Như vậy, đoạn kiến và thường kiến đã đầu độc thế gian, làm cho thế gian đổ nát, hoang vu, điêu tàn, băng hoại. Nó thiêu huỷ, đốt cháy đạo đức, nhân luân, nhân tínhcùng các giá trị tinh thần thiêng liêng, cao cả khác. Ngoài ra, rải rác trong kinh điển, còn có những cái gọi là biên kiến, kiến kiết phược, kiến hoang vu, kiến sa mạc, kiến điên đảo, kiến rừng rậm... đều là bà con họ hàng với tà kiến cả vậy.</p><p>Người Phật tử phải biết chuyển cái thấy sai thành cái thấy đúng, cái thấy nghiêng lệch bằng cái thấy chính chơn, nghĩa là phải biết chuyển tà kiến thành chánh kiến.</p><p>Thế chánh kiến là gì?</p><p><br /></p><p>Bèn có thơ rằng:</p><p>Lưới mê trói buộc đã nhiều</p><p>Ngu si, tà kiến trăm điều đắng cay</p><p>Hành trang chơn chánh cầm tay</p><p>Tâm trong, trí sáng, non tây ta về</p><p>Mười nghiệp lành như vậy là thân có 3, khẩu có 4 và ý có 3. Nếu thân khẩu ý được điều tiết, thu thúc, gìn giữ, bảo trọng, phát huy và tăng trưởng 10 nghiệp lành này, được gọi là thân khẩu ý trọn lành hay tam nghiệp trọn lành.</p><p>Lúc 10 nghiệp trọn lành là người Phật tử vĩnh viễn đóng cửa địa ngục, ngạ quỷ, súc sanh, a-tu-la, có thể mở cửa nhân thiên và thênh thang bước vào đại lộ huy hoàng của an vui và hạnh phúc. Đời kiếp nào cũng không còn rơi đọa vào các cảnh giới đau khổ, miền biên địa, chốn man di mọi rợ hoặc các giống dòng, gia tộc ngoại đạo, tà kiến. Trong các cõi trời và người, đi đâu họ cũng gặp Phật pháp, thiện trí thức bằng hữu hoặc những duyên lành, phước lành thù thắng và tối thượng.</p><p><br /></p><p><b>Duy Anh Tổng Hợp</b></p>

Phật Khuyên "Thập Thiện Nghiệp" Chí Điều Nên Tu Tập

Phật khuyên “thập thiện nghiệp” chí điều nên tu tập 10 nghiệp lành, những việc đại nguyện có công đức to lớn nhất mà bất cứ ai, dù là người ...

Đọc thêm »